Cine Δράση: Με τον «Παράδεισο» του Τομ Τίκβερ ξεκινά η χρονιά

 Καλή Χρονιά, Χρόνια Πολλά!

Το Cine Δράση ξεκινάει τις προβολές του για το 2024 την Πέμπτη 4 Ιανουαρίου στις 8:15΄μμ στο ΤΥΠΕΤ, με την ταινία «Παράδεισος» του Tom Tykwer, εκπροσώπου του νέου γερμανικού σινεμά και ενός από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους σκηνοθέτες.

Το «Heaven» στο φόντο μιας ρομαντικής ιστορίας αγάπης εξετάζει ζητήματα εμπιστοσύνης, λύτρωσης, δικαιοσύνης όπως διαμορφώνονται κάτω από την επίδραση του χρόνου και της τύχης. Το φιλμ είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας («Παράδεισος», «Κόλαση», «Καθαρτήριο») το σενάριο της οποίας είχε γράψει ο Krzysztof Kieslowski με τον μόνιμο συνεργάτη του- σεναριογράφο Krzysztof Piesiewicz, αλλά δεν πρόλαβε να σκηνοθετήσει λόγω του ξαφνικού θανάτου του, το 1996.

Μια θαρραλέα γυναίκα προσπαθεί να αλλάξει τη μοίρα της με απόλυτη θέληση. Στο Τορίνο η Βρετανίδα Φιλίπα, μια 29χρονη δασκάλα αγγλικών, είναι αποφασισμένη να πάρει εκδίκηση για τις συμφορές που έφερε στην οικογένεια της -και όχι μόνον- ένας έμπορος ηρωίνης, που πραγματοποιεί τις δοσοληψίες του ακόμα και στις αυλές σχολείων κρυμμένος κάτω από το προσωπείο του ευυπόληπτου επιχειρηματία. Τα ναρκωτικά σκότωσαν τον σύζυγό της και μερικούς από τους μαθητές της. Οι καταγγελίες της στην αστυνομία αγνοήθηκαν. Τρελαμένη από την αφόρητη θλίψη αισθάνεται ότι ήρθε η ώρα αυτός ο άντρας να πληρώσει με τη ζωή του το κακό που προκάλεσε. Του αξίζει τιμωρία και θα είναι το δικό της χέρι που θα την επιβάλει. Έρχεται η μέρα που τοποθετεί μια αυτοσχέδια βόμβα στο γραφείο του, αγνοώντας ότι υπάρχουν άνθρωποι στο κτίριο. Η καθαρίστρια την αφαιρεί με τα σκουπίδια, η βόμβα εκρήγνυται στο ασανσέρ, σκοτώνοντας την και μαζί έναν άνδρα με τα δύο παιδιά του.

Μπορείς να οργανώνεις τα σχέδια σου, αλλά δεν μπορείς να υπολογίσεις τις συνέπειες τους. Τέσσερις αθώοι νεκροί. Η προσπάθεια για κάτι καλό οδήγησε σε κάτι αποτρόπαιο. Η Φιλίπα, μια γυναίκα καλή, έτοιμη να θυσιάσει τη ζωή και την ελευθερία της ενάντια στο κακό, μέσα από μια απρόβλεπτη διαδρομή που καθορίστηκε από την τύχη έχει κάνει η ίδια κακό. Ο θάνατος αυτών των τεσσάρων τη συνθλίβει. Συλλαμβάνεται και καθώς υποβάλλεται σε κατ' αντιπαράθεση εξέταση στο αρχηγείο της αστυνομίας, από έναν άντρα που είναι ο ίδιος συνδεδεμένος με το εμπόριο ναρκωτικών, έχει μια κατάκτηση. Είναι ο νεαρός Φιλίπο, γιος βετεράνου αξιωματικού, που όταν η γυναίκα επιμένει να καταθέσει στη μητρική της γλώσσα, προσφέρεται να κάνει τον μεταφραστή της. Είναι η αρχή ενός μεγάλου ερωτά ανάμεσα σε έναν άντρα που δεν ζητά και δεν περιμένει τίποτε από τη ζωή και μια γυναίκα απελπισμένη. Το περιβάλλον στο οποίο ανθίζει η αγάπη τους είναι χωρίς ελπίδα και προοπτική. Παρόλα αυτά είναι η αγάπη από την οποία αντλούν τη δύναμη για ν' αντέξουν τα πάντα. Εκείνος προδίδει τη στολή του για να κάνει ό,τι μπορεί για να τη βοηθήσει να ξεφύγει. Τη βοηθά να δραπετεύσει και μαζί της φυγάς και αυτός θα περιπλανηθεί στην ιταλική ύπαιθρο, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η σύλληψή τους είναι αναπόφευκτη. Οι δυο τους, με τα πανομοιότυπα ονόματα, θα ξυρίσουν τα κεφάλια τους αργότερα και θα ντυθούν ίδια, καθώς μοιράζονται μια κοινή σανίδα σωτηρίας και την ίδια μοιρολατρική άποψη: «Θέλω να έρθει σύντομα το τέλος». Δεν πρόκειται για τη συγχώνευση τους όσο για την ανάληψη της φροντίδας εκείνου από τη γυναίκα και το γεγονός ότι αρχίζουν να αντικατοπτρίζονται ο ένας τον άλλον. Το κοινό τους στοιχείο δεν είναι μόνον τα ονόματα τους. Είναι οι καρδιές τους που έχουν συναντηθεί.

Ο TomTykwer, ο σκηνοθέτης που το 1998 ξάφνιασε με την φρεσκάδα του φιλμ «Τρέξε, Λόλα, Τρέξε» συνεχίζει σε παρόμοιο μοτίβο με το «Η Πριγκίπισσα και ο Πολεμιστής» και τον «Παράδεισο» του. Παραδίδει μια ταινία απόλυτα καλλιτεχνική, στημένη απλά, με σασπένς χωρίς κλισέ, διακριτική και συγκρατημένη, με έναν εντελώς δικό του τρόπο να δημιουργεί αφόρητη ένταση, επιτρέποντας στο θεατή να διαπιστώσει μόνος του το διακύβευμα. Πίσω από όλα αυτά, υπάρχει μια παράδοξη -για το σύγχρονο σινεμά- μεταφυσική αντίληψη που διαποτίζει τις σχέσεις και τις εικόνες. Το σενάριο αποκτά ελευθερίες απέναντι στην αξιοπιστία και την αφηγηματική αίσθηση εντυπωσιάζοντας ακόμα και εκείνους που περιμένουν να δουν ένα απλό θρίλερ. Αλλά και πάλι δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Εδώ η μοίρα, η σύμπτωση, το τυχαίο ή το ατύχημα και η νομοτέλεια, καθορίζουν την αφήγηση. Δεν υπάρχει λογική αιτιότητα, ούτε ορθολογισμός, τα πάντα συμβαίνουν όπως στα παραμύθια. Είναι ο ρομαντισμός που δίνει τον τόνο, η καρδιά που καθορίζει τι αποφάσεις του μυαλού. Βεβαιότατα οι Kieslowski και Piesiewicz έχουν δημιουργήσει ένα εξαιρετικά έξυπνο σενάριο, συμβολικό και με νόημα ακόμη και στις μικροσκοπικές λεπτομέρειες και τους δευτερεύοντες χαρακτήρες του. Και προφανώς, παρόλη την επιδεξιότητα του Tykwer, το αποτέλεσμα θα ήταν ακόμη πιο εξαίσιο αν πίσω από την κάμερα βρισκόταν ο Kieslowski. Αλλά και πάλι είναι όμορφο να διαπιστώνεις ότι η κληρονομιά του συνεχίζεται εδώ από έναν ικανότατο διάδοχο.

Η δύναμη της ταινίας ενισχύεται από τις ερμηνείες της Blanchett και της Ribisi, οι οποίοι δημιουργούν αξέχαστους χαρακτήρες, θαύμα να τους βλέπεις. Ειδικά η Blanchett επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά τη δύναμή της ως ερμηνεύτρια. Δεν χρειάζεται εφέ, ποτέ δεν προστατεύει τον εαυτό της, απλά υποδύεται τον χαρακτήρα κατευθείαν ως μια γυναίκα που αναγκάζεται από τη θλίψη και την οργή να κάνει μια απερίσκεπτη κίνηση και μετά ζει με τις συνέπειες. Και να αναρωτιέται αν είναι λάθος να διαπράττουμε μια ανήθικη πράξη για να επιφέρουμε ένα καλό αποτέλεσμα. Όσο ευεργετικό κι αν είναι το αποτέλεσμα, δεν φέρνει τη λύτρωση και κυρίως δεν λύνει το μεγάλο πρόβλημα.

Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Κοινωνική, 2001. Διάρκεια:97’. Σκηνοθεσία: Τομ Τίκβερ. Πρωταγωνιστούν: Κέιτ Μπλάνσετ, Τζιοβάνι Ριμπίζι, Ρέμο Τζιρόνε, Στεφανία Ρόκα.

Οι χειμερινές προβολές και εκδηλώσεις του Cine-Δράση πραγματοποιούνται στην αίθουσα του πάρκου "Μ. Θεοδωράκης" (ΤΥΠΕΤ), Υμηττού & Πλαταιών, Βριλήσσια, κάθε Πέμπτη στις 8.15μ.μ.

Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση